سیدطه‌حسین مدنی
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمندتحت نظارت و مدیریت روابط عمومی اندیشکده حکمرانی هوشمند
معمای برق خورشیدی در ایران و تجربه آلمان
آیا سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری در انرژی‌های تجدیدپذیر امکان‌پذیر است؟
سیدطه‌حسین مدنی
بشر در اواخر قرن 19 کشف کرد که تابش نور خورشید به عنصر سلنیوم به تولید جریان الکتریسیته منجر می‌شود. چند سال بعد یعنی در سال 1883 اولین ایده‌های ساخت پنل خورشیدی با استفاده از همین عنصر شکل گرفت و نهایتاً سال 1954 اولین سلول فتوولتائیک سیلیکونی به عنوان نخستین سلول خورشیدی که می‌توانست برق کافی برای یک وسیله برقی تولید کند؛ ساخته شد.
از آن سال به بعد، سلول‌های خورشیدی جای خود را در بخش‌های مختلف باز کرده و حتی به فضا هم راه پیدا کردند و امروز استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان یک گزینه پاک برای جایگزینی شیوه‌های آلاینده تولید برق مطرح است.
آلمان یکی از کشورهای پیشرو در استفاده از انرژی خورشیدی است و بررسی تجربه این کشور در استفاده از پنل‌های خورشیدی می‌تواند برای ما بسیار آموزنده باشد.
این کشور در اوایل دهه 2000 میلادی یکی از کشورهای پیشرفته در تولید برق خورشیدی بود. شرکت‌هایQ-Cells و SolarWorld از جمله شرکت‌هایی بودند که در این کشور پنل خورشیدی تولید می‌کردند. البته این شرکت‌ها در طول زمان تولید خود را به خارج از آلمان انتقال داده و پس از مدتی به دلیل مشکلات مالی توسط شرکت کره‌ای Hanwha خریداری شدند.
توقف تولید پنل‌های خورشیدی در آلمان
ورود چین به عرصه تولید پنل‌های خورشیدی و ناتوانی آلمان در رقابت با این کشور به دلیل هزینه انرژی و دستمزد بالا، باعث شد این کشور تولید پنل خورشیدی را به خارج منتقل کند. چین پس از مدتی بازار جهانی را با پنل‌های ارزان‌تر اشباع و توان رقابت را برای شرکت‌های آلمانی بسیار سخت کرد. این وضعیت در کنار تغییر در سیاست‌های حمایتی آلمان و کاهش سودآوری تولید پنل، تقریباً باعث توقف تولید در آلمان شد.
انرژی‌بر بودن تولید پنل یکی از دلایل از دست رفتن توان رقابتی شرکت‌های آلمانی بود. به بیان دقیق‌تر تولید پنل‌های خورشیدی، به‌ویژه سلول‌های سیلیکونی کریستالی، فرآیندی انرژی‌بر است که شامل مرحله استخراج سیلیکون خام، خالص‌سازی برای استفاده در پنل، برش نازک سیلیکون خالص و تولید ویفر، پردازش و پوشش ویفرها با اتصالات الکتریکی و قرار دادن سلول‌های خورشیدی در پوشش شیشه‌ای و مواد محافظ می‌شود. طی شدن تمام این مراحل به انرژی بسیار زیادی نیاز دارد. البته امروز با پیشرفت فناوری، مصرف انرژی در این فرایند کاهش یافته و زمان بازگشت انرژی، بسته به محل و مقیاس تولید به یک تا چهار سال رسیده است.
12 درصد برق آلمان خورشیدی است
جدا از بحث تولید پنل‌های خورشیدی، امروز آلمان خود یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ انرژی خورشیدی است. این کشور در سال 2022 حدود 12 درصد از برق مصرفی سالانه خود را با انرژی خورشیدی تأمین کرد. با وجود این میزان تولید برق خورشیدی، اما این کشور همچنان با چالش‌هایی مانند ادغام برق تولیدی در شبکه و ذخیره‌سازی مازاد انرژی مواجه است.
دیدگاه شما